Duże zmiany w urlopach wprowadziła nowelizacja Kodeksu pracy. W efekcie w 2024 roku przeciętny pracownik skorzysta z nawet 35 dni urlopu oraz dodatkowych zwolnień z pracy. To plan minimum, bo są również grupy pracowników, które mają jeszcze większe uprawnienia.

35 dni urlopu i zwolnień z pracy w 2024 roku. Zmieniły się przepisy

Zgodnie z przepisami wymiar urlopu wypoczynkowego, jaki przysługuje pracownikom w trakcie roku kalendarzowego to 20 bub 26 dni w zależności od stażu pracy.

• 20 dni – jeżeli pracujesz krócej niż 10 lat,
• 26 dni – jeżeli pracujesz co najmniej 10 lat

Dodatkowe wolne (niezależne od stażu pracy) ponad limit urlopu wypoczynkowego wprowadziła ważna nowelizacja Kodeksu pracy z 26 kwietnia 2023 roku, która wdrożyła do polskiego prawodawstwa dwie unijne dyrektywy dotyczące przejrzystych warunków pracy  oraz work-life balance.

Nowe przepisy otworzyły możliwość skorzystania z nawet 35 dni urlopu w ciągu roku kalendarzowego. To możliwe, jeśli zsumujemy pakiet podstawowy urlopu wypoczynkowego, rozwiązanie już istniejące i dwie nowe opcje wprowadzone unijnymi dyrektywami.

Obecnie Kodeks pracy przewiduje m.in.:

• 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego w zależności od stażu pracy
• 5 dni urlopu opiekuńczego (przysługuje nie tylko rodzicom, nie ma znaczenia staz pracy)
• dwa dni tzw. zwolnienia z powodu siły wyższej (nie ma znaczenia staż pracy)
• opiekę nad dzieckiem w wymiarze 2 dni lub 16 godzin (nie ma znaczenia staż pracy)

Urlop z powodu siły wyższej. Szef nie może odmówić i musi zapłacić

To rozwiązane wprowadzone do Kodeksu pracy po wdrożeniu unijnej dyrektywy work-libe balance: każdy pracownik w ciągu roku kalendarzowego może skorzystać ze zwolnienia od pracy w wymiarze 2 dni albo 16 godzin z powodu siły wyższej.

Urlop z powodu siły wyższej. Zasady:

• wolne od siły wyższej to 16 godzin lub 2 dni dodatkowego urlopu w ciągu roku kalendarzowego;
• wolne jest płatne połowę wynagrodzenia,
• pracodawca jest obowiązany do udzielenia urlopu na wniosek złożony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia;
• nie ma określonego wzoru treści takiego wniosku
• o sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia decyduje pracownik
• zwolnienie udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika.
• siłą wyższą są pilne sprawy rodzinne, jak np. wypadek lub choroba, które wymagają od pracownika obecności w innym miejscu. Chodzi o załatwienie przez pracownika nagłych spraw – które są od niego niezależne i wymagają jego osobistej obecności.

5 dni urlopu opiekuńczego na rok

Ubiegłoroczna nowelizacja Kodeksu pracy związana z dyrektywą work-life balance wprowadziła również 5 dodatkowych dni urlopu opiekuńczego. Wolne może wziąć każdy, nie tylko rodzice, bo urlop jest “na członka rodziny”, w tym dziecko, ale również rodziców, małżonka czy partnera.

Z urlopu opiekuńczego może skorzystać pracownik w celu zapewnienia opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Zgodnie z przepisami za członka rodziny uważani są:

• syn,
• córka,
• matka,
• ojciec
• małżonek.

Zasady:

• za czas przebywania na urlopie opiekuńczym pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie
• urlop opiekuńczy może być wykorzystany jednorazowo lub w częściach
  okres urlopu opiekuńczego jest wliczany do okresu zatrudnienia
• urlop opiekuńczy jest udzielany w dniach, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy
• okres przebywania na urlopie opiekuńczym nie ma wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego ani urlopu na żądanie
• pracodawca nie może odmówić pracownikowi tego urlopu ani żądać przedstawienia dokumentacji medycznej osoby, która wymaga opieki
• urlop opiekuńczy jest udzielany na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu

Opieka nad dzieckiem – 2 dni lub 16 godzin

To rozwiązanie nie jest nowością, ale również warto o nim wspomnieć: zwolnienie na opiekę nad dzieckiem przysługuje pracownikom, którzy wychowują przynajmniej jedno dziecko do 14 roku życia. Jego wymiar to 16 godzin lub 2 dni – pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Co ważne, prawo do zwolnienia przysługuje pracownikom wychowującym dziecko, przepisy nie nawiązują do rodzicielstwa czy innej więzi formalnej (pracownik będący rodzicem, ale nie wychowujący dziecka, nie będzie miał prawa do skorzystania z tego urlopu).

Więcej wolnego z orzeczeniem o niepełnosprawności

Ponadto więcej dni wolnych przysługuje niektórym grupom zawodowym objętym regulacjami szczególnymi, to np. nauczyciele czy strażacy PSP.

Prawo do dodatkowych zwolnień od pracy, np. urlopu zdrowotnego mają również osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności. Pracownikom, którzy posiadają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, przysługuje prawo do zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym oraz w celu wykonania specjalistycznych badań. Łączny wymiar urlopu dodatkowego i  zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.

Źródło: www.runekzdrowia.pl