Szanowni Państwo – poniżej zamieszczamy odpowiedź PFRON dot. ZAZ w kontekście udzielania ulg we wpłatach na PFRON.

Również poniższa odpowiedź dotyczy udzielania ulg we wpłatach na PFRON w przypadku pozostałych Sprzedających.

Prosimy o zapoznanie się z odpowiedziami w kontekście świadczonych przez Państwa usług i wykonywanej produkcji.

Edyta Sieradzka

wraz z Zespołem Sieradzka-PEFRON

PYTANIE DO PFRON

Szanowni Państwo

Bardzo proszę o odpowiedź na poniższe pytania dot. ZAZ-ów ale również a przede wszystkim udzielania przez nich i innych sprzedających ulg we wpłatach na PFRON.

1. Przedstawicie ZAZ pytają – Czy w związku ze zmianą w ustawie o rehabilitacji od 1 października 2022 roku – zgodnie z artykułem 22 ust 1 ustawy o rehabilitacji wszystkie zakłady aktywności zawodowej w Polsce – mają obowiązek udzielania ulg we wpłatach na PFRON niezależnie od tego ile osób ogółem zatrudniają, czy też zobowiązani są do udzielania ulg dopiero po przekroczeniu zatrudnienia co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy?

2. Drugie pytanie dotyczy  usług i produkcji własnych – a mianowicie pytają czy w przypadku kiedy ZAZ lub inny pracodawca świadczy usługi cateringu – używane do przewozu jednorazowe opakowania np. do zupy, drugiego dania (których nie są producentem) mogą doliczyć do usługi cateringu i od całości udzielić ulgi?

– Kolejny ZAZ i inny pracodawca pyta czy kiedy świadczą usługi nadruku na koszulach, polarach – loga, różnych innych nadruków, barwiąkoszuli – mogą od całości udzielić ulgi (nie są producentem koszulek i polarów)?

– Kolejny ZAZ pyta czy kiedy świadczy usługi malowania ręcznego aplikacji na kubkach, filiżankach – które później musi wypalić – może od całości udzielić ulgi (nie są producentem kubków i filiżanek)?

3. Trzecie pytanie dotyczy sytuacji –  usługę wykonuje ZAZ, który jest pracodawcą i spełnia warunki do udzielenia ulgi ale w związku z ustawą podatkową to nie ZAZ wystawia faktury a Stowarzyszenie, pod którym jest ZAZ  – czy w takiej sytuacji ten ZAZ powinien mimo tego, że to Stowarzyszenie wystawia faktury udzielać ulg we wpłatach na PFRON czy jednak nie ma prawa ich udzielać?

Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź

Pozdrawiam serdecznie

Edyta Sieradzka

Ekspert FPP ds. Zatrudniania Osób z Niepełnosprawnościami w Polsce

 

ODPOWIEDŹ PFRON

Szanowna Pani Edyto

W odpowiedzi na przesłane w dniu 7 listopada 2023 r. zapytania Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przekazuje następujące wyjaśnienia.

Ad. 1

Zasady obniżania wpłat na PFRON zostały uregulowane w art. 22 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2023 r. poz.100 z póź.zm.). Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji – wpłaty na Fundusz ulegają obniżeniu z tytułu zakupu produkcji lub usługi, z wyłączeniem handlu, odpowiednio wytworzonej lub świadczonej przez sprzedającego tj. zakład aktywności zawodowej, przedsiębiorstwo społeczne zatrudniające co najmniej 10 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy lub innych pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy który osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych zaliczonych do:

• znacznego stopnia niepełnosprawności lub
• umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych

– w wysokości co najmniej 30%.

Zatem nie każdy zakład aktywności zawodowej jest uprawnionym sprzedającym. Sprzedającym jest dopiero zakład aktywności zawodowej, który osiąga co najmniej 30% wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności lub do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z orzeczoną chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym, całościowymi zaburzeniami rozwojowymi lub epilepsją oraz niewidomych. Ponadto zakład aktywności zawodowej musi wytwarzać własną produkcję lub świadczyć usługi własne. Dopiero po spełnieniu tych warunków – zakład aktywności zawodowej jest zobowiązany do wystawienia informacji o kwocie obniżenia wpłat z tytułu zakupu jego własnej produkcji lub jego własnych usług.

MÓJ KOMENTARZ

Bardzo dziękuję za potwierdzenie, że każdy ZAZ nie tylko zatrudniający co najmniej 25 etatów – może być sprzedającym.

W związku z powyższym biorąc pod uwagę  (art. 29 ustawy o rehabilitacji) – to myślę , że jednak chyba każdy ZAZ, który oczywiście świadczy swoje usługi lub ma swoją produkcję – będzie sprzedającym, gdyż  ZAZy muszą mieć zgodnie z art. 29 co najmniej 70% z ogółu zatrudnionych pracowników – zaliczonych do znacznego stopnia lub zaliczonych do umiarkowanego stopnia, u których stwierdzono autyzm a więc kod 12-C, upośledzenie umysłowe – 01-U i chorobę psychiczną – 02-P.

W związku z powyższym 30% wskaźnik zawsze będą osiągali.

ZAZY – co najmniej 70% ogółu osób zatrudnionych w tej jednostce stanowią osoby niepełnosprawne, w szczególności skierowane do pracy przez powiatowe urzędy pracy:
a) zaliczone do znacznego stopnia niepełnosprawności,
b) zaliczone do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono autyzm, upośledzenie umysłowe lub chorobę psychiczną, w tym osób, w stosunku do których rada programowa, o której mowa w art. 10a ust. 4, zajęła stanowisko uzasadniające podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej;

Ad. 2

Powiązanie sprzedającego z przedmiotem zakupu wynika zarówno z art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji, jak i z art. 22 ust. 8. W art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji jest mowa o tym, że sprzedający wytworzył produkcję lub świadczył usługę, których zakup ma uprawniać nabywcę do obniżenia wpłaty na PFRON. Z kolei w art. 22 ust. 8 ustawy o rehabilitacji jest mowa o tym, że kwotę obniżenia wpłat na PFRON oblicza się wyłącznie w odniesieniu do usług własnych i produkcji własnej sprzedającego. Przepisy te muszą być czytane łącznie, co oznacza, że to pracodawca o kwalifikowanej strukturze zatrudnienia musi nie tylko mieć w ofercie sprzedaży dane usługi lub produkcję, czy formalnie firmować produkcję lub usługi zaoferowane nabywcy, ale również samemu wytworzyć produkcję i zrealizować usługi.

Do obniżenia wpłat na PFRON nie uprawnia bowiem zakup produkcji ani usługi, w odniesieniu do których sprzedający jedynie pośredniczył w sprzedaży, nie wytwarzając produkcji ani nie świadcząc usług. W tej sytuacji z jednej strony przedmiot zakupu nie został przez niego wytworzony ani świadczony, a z drugiej strony – tym bardziej nie można mu przypisać przymiotu produkcji własnej ani usługi własnej. Tylko w zakresie, w jakim sprzedający ma wkład własny w produkcję lub usługi, można je uznać za wytworzone lub świadczone przez niego jako własną produkcję lub własne usługi. Tylko też w takim zakresie może on udzielić obniżenia wpłat na PFRON.

Należy pamiętać, że efektem produkcji jest wyrób o nowej jakości, a nie zestaw. Produkt nie jest więc tożsamy ze zbiorem elementów, z których powstał. W przypadku produktu ulga zostanie udzielona z tytułu zakupu własnej produkcji sprzedającego – bez konieczności stosowania pomniejszeń wynikających z wyłączenia elementów niewłasnych uprawnionego sprzedającego.

Sprzedający nie może być również pośrednikiem w sprzedaży już wytworzonej produkcji czy świadczonej usługi. Konieczna jest zatem pewna wartość dodana przez uprawnionego sprzedającego. Skoro przedmiotem zakupu uprawniającego do obniżenia wpłat na PFRON może być produkcja własna lub usługa własna sprzedającego to wkład w wytworzenie produkcji lub wykonanie usługi przez sprzedającego jest kluczowy, gdyż sprzedający wystawia informację o kwocie obniżenia wpłat na PFRON tylko w odniesieniu do tego, co sam wytworzył lub wykonał. Istnienie i zakres wkładu decydują nie tylko o tym, czy w ogóle można wystawić obniżenie wpłat na PFRON, ale również z jakiego tytułu.

 

Przykład 1:

Sprzedający świadczy usługi cateringu dostarczając przygotowane posiłki w jednorazowych opakowaniach, których nie jest producentem.

W przedstawionym przypadku sprzedający udzieli ulgi z tytułu sprzedaży usługi cateringowej, wraz z wartością zakupionych jednorazowych pojemników do transportu. Jednorazowe pojemniki do transportu są niezbędne do realizacji usługi cateringowej. Sprzedający, aby mógł sprzedać posiłek na wynos, musi go odpowiednio zapakować. Dlatego w tym przypadku opakowania należy uznać za materiały podstawowe, czyli ściśle połączone ze sprzedawanym posiłkiem. W przedstawionym przypadku pojemniki na dostarczaną żywność stanowią one niezbędny element usługi.

Przykład 2:

Sprzedający świadczy usługi nadruku loga lub innych nadruków na koszulach, polarach, barwią koszule. Polary i koszule nie są uszyte przez sprzedającego.

W przedstawionym przypadku sprzedający udzieli ulgi wyłącznie do usługi związanej z barwieniem lub nadrukiem loga na koszulach czy polarach ponieważ wkładem sprzedającego będzie wyłącznie usługa związana z naniesieniem loga lub barwieniem koszul i tylko na ten wkład sprzedającego w ostateczny produkt można wystawić ulgę.

Przykład 3:

Sprzedający świadczy usługi malowania ręcznego aplikacji na kubkach, filiżankach, które później musi wypalić. Kubki i filiżanki nie zostały wyprodukowane przez sprzedającego.

W przedstawionym przypadku sprzedający udzieli ulgi wyłącznie do usługi związanej z malowaniem aplikacji na kubkach i filiżankach oraz ich wypalaniem, ponieważ wkładem sprzedającego będzie wyłącznie usługa związana z malowaniem i wypalaniem aplikacji na kubkach i filiżankach i tylko na ten wkład sprzedającego w ostateczny produkt można wystawić ulgę.

Jeśli sprzedający na fakturze dokumentującej zakup usługi wykazuje w jednej kwocie wraz z wydatkami związanymi z zakupem produktów (np. polarów, koszul, filiżanek, kubków), których sprzedający nie wytworzył i nie ma możliwości ich wyodrębnienia na podstawie posiadanej dokumentacji (np. kalkulacji) z wartości usługi widocznej na fakturze – to sprzedający nie jest uprawniony do wystawienia informacji o kwocie obniżenia wpłat na PFRON (INF-U). Niemożliwe jest bowiem określenie wartości usługi własnej sprzedającego. W takim przypadku świadczona usługa staje się usługą mieszaną, a tylko zakup własnej usługi sprzedającego uprawnia do wystawienia informacji o kwocie obniżenia wpłat na PFRON (INF-U).

Jeśli takie wyodrębnienie jest możliwe, to sprzedający wystawia informację o kwocie obniżenia wpłat na PFRON  uwzględniając przy tym wyłącznie wartość usługi wykonanych usług (np. nadruku loga, barwienia koszul, malowania i wypalania aplikacji na kubkach i filiżankach)  w części dotyczącej wydatków związanych z jej świadczeniem (poz. 32 i poz. 33 informacji INF-U)  – bez uwzględniania wartości usługi w części odnoszącej się do wydatków związanych z zakupem polarów, koszul, kubków, filiżanek, a których sprzedający nie wytworzył.

Ad. 3

Ustawą z dnia 10 maja 2018 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz.1076) dodano – do ustawy o rehabilitacji – art. 22 ust. 10a, który obowiązuje od dnia 1 października 2018 r.

Zgodnie z tym przepisem – art. 22 ust. 1-10 oraz art. 22a i art. 22b ustawy o rehabilitacji stosuje się również do sprzedających lub nabywców (w rozumieniu ustawy o rehabilitacji, a nie ustawy o podatku od towarów i usług) będących:

• jednostkami organizacyjnymi, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczegółowych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotów środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego;
• wydzielonymi jednostkami organizacyjnymi wchodzących w skład innych pracodawców;

– w przypadku ujawnienia danych tych jednostek organizacyjnych na fakturze, o której mowa w ust. 2 pkt 1.

Powyższą zmianę ustawową uwzględnia również formularz informacji o kwocie obniżenia wpłat na PFRON (INF-U). Zgodnie z przypisem 6 do Objaśnień do formularza INF-U – w poz. 5 należy podać właściwą  strukturę organizacyjną sprzedającego poprzez wpisanie cyfry 1, 2 lub 0, gdzie:

• 1 – oznacza jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczegółowych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotów środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (np. zakłady aktywności zawodowej);
• 2 – oznacza  wydzielone jednostki organizacyjne wchodzące w skład innych pracodawców (np. oddziały spółek);
• 0 – oznacza inną jednostkę (każda inna niż 1 lub 2).

Aby można było wpisać 1 lub 2 – dane takiej jednostki muszą być ujawnione na fakturze, a zamiarem stron umowy dotyczącej zakupu, o którym mowa w art. 22 ustawy o rehabilitacji, było aby ta jednostka była sprzedającym. Na fakturze, obok danych sprzedającego i nabywcy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, mogą być zawarte dane dotyczące jednostki organizacyjnej wchodzącej w skład innych pracodawców jako świadczącego usługę czy będącego wytwórcą produkcji, a danymi identyfikującymi taką jednostkę na fakturze będą jej nazwa i adres. W takim przypadku jednostka organizacyjna wchodząca w skład innych pracodawców może być sprzedającym w rozumieniu przepisów ustawy o rehabilitacji.

Zatem brak jest przeszkód do wystawiania informacji o kwocie obniżenia wpłat (INF-U) przez sprzedającego będącego wyodrębnioną jednostką organizacyjną wchodzącą w skład stowarzyszenia. Należy tylko pamiętać, aby dane tej jednostki jako faktycznego sprzedającego były ujęte na fakturze dokumentującej zakup uprawniający do obniżenia wpłaty na PFRON.

W takim przypadku – w sporządzanej informacji INF-U w części dotyczącej danych ewidencyjnych i adresu sprzedającego – należy wpisać dane zakładu aktywności zawodowej wraz z numerem NIP posiadanym przez ZAZ jako płatnika podatków i składek ZUS.

 

Robert Czerwiec
Starszy Ekspert
ds. analiz i konsultacji
Wydział ds. Analiz i Konsultacji
Departament ds. Wpłat

PFRON