Szanowni Państwo – poniżej zamieszczam, informacje uzyskane WAS tj. pracodawców mających status zpchr lub od byłych pracodawców mających status zpchr, którzy w latach 2019 r. – do III. 2023 r. mieli przeprowadzony audyt KAS.

Pracodawcy wskazują na:
1. W wyniku audytu wykonanego przez KAS Firma uznała zakwestionowany przez kontrolujących ich zdaniem niezgodny z ustawą comiesięczny od 2017 r. wydatek z konta ZFRON tj. dofinansowanie w ramach pomocy indywidualnej dojazdu do pracy osoby niepełnosprawnej jako ryczałtu do celów pozasłużbowych – Kontrolujący stwierdzili, że wydatek był niecelowy – pomimo, że pracownicy spełnili wszystkie warunki wynikające z rozporządzenia w sprawie zfron i zgodne z regulaminem zfron pracodawcy.

2. Jesteśmy po audycie KAS ZFRON.
Po przesłuchaniu kilku osób zakwestionowane zostało całe dofinansowanie z pomocy indywidualnej na dojazd do i z pracy osób niepełnosprawnych mających trudności w korzystaniu publicznych środków transportu, jak również z indywidualnych programów rehabilitacji cała pomoc z par. 2 pkt 12 f inne ponoszone w ramach realizacji programów rehabilitacji, jako pomoc indywidualna. W 2021. przeprowadzono audyt KAS ZFRON w podobnej spółce tylko mikro i wszystkie wydatki z IPR i pomocy indywidualnej oprócz refundacji okularów korekcyjnych uwzględniono.
Sposoby dofinansowania z pomocy indywidualnej i opracowania programów w obydwóch spółkach jest identyczny. W składzie kontrolerów był nawet ten sam urzędnik.
Jak my jako pracodawcy możemy pracować aby nie narazić się na zwrot do PFRON po kontroli? Ogólnie usłyszeliśmy, że wydatki, które mieszczą się w katalogu pomocy indywidualnej absolutnie nie mogą być w IPR – np. leki. My się z tym bardzo nie zgadzamy bo kiedy mamy otwarty IPR dla Pana, który ma cukrzycę i miastenię on bez przyjęcia leków w ogóle nie mógłby przyjść do pracy.

3. Analiza dokumentacji zarchiwizowanej w Spółce w zakresie indywidualnych programów rehabilitacji wykazała, że w grudniu 2017 r. w badanej Spółce w ramach indywidualnych programów rehabilitacyjnych wydatkowano z wyodrębnionego rachunku bankowego środków ZFRON na kwotę 20.000,00 zł obejmującą wydatki na endoprotezoplastykę całkowitą stawu biodrowego wykonaną u pracownika Spółki (…). Ww. wydatek związany był z opracowanym Indywidualnym Programem Rehabilitacji dla niepełnosprawnego ww. pracownika Spółki. IPR zawierał: dane osobowe pracownika , kwalifikacje zawodowe, diagnozę sytuacji zawodowej osoby niepełnosprawnej, cel programu, metody realizacji programu, harmonogram, terminy oceny postępów w rehabilitacji. Celem Indywidualnego Programu było: „zmniejszenie ograniczeń zawodowych wynikających z niepełnosprawności, zmniejszenie ograniczeń związanych z ograniczeniami ruchowymi w środowisku pracy, utrzymanie się osoby niepełnosprawnej na obecnym stanowisku pracy, zwiększenie motywacji do życia, rehabilitacji i pracy, zwiększenie samooceny pracownika oraz ograniczenie powikłań związanych z niepełnosprawnością w miejscu pracy”. Zakup usługi medycznej został udokumentowany fakturą (…)
Kontrolujący z KAS – nie zgodzili się na ten wydatek i go zakwestionowali twierdząc, że jest to wydatek w ramach pomocy indywidualnej, to samo zrobili z turnusem rehabilitacyjnym.
Opinia KAS: Wykonanie procedury medycznej w postaci operacji stawu biodrowego jest świadczeniem specjalistycznej opieki medycznej i jako takie wypełnia znamiona pomocy indywidualnej, o której mowa w § 2 pkt 11 lit r rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu osób niepełnosprawnych.
Finansowanie specjalistycznej opieki medycznej (w tym przypadku specjalistycznej operacji stawu biodrowego) w ramach indywidualnego programu rehabilitacji jest niezgodne m. in. z § 4a rozporządzenia, który wskazuje, że: warunkiem wykorzystania funduszu rehabilitacji jest dokonywanie wydatków z tego funduszu w sposób celowy i oszczędny z uwzględnieniem optymalnego doboru metod i środków realizacji w stosunku w do zakładanych efektów.

4. Jesteśmy po audycie KAS ZFRON. Zakwestionowane zostało dofinansowanie okularów korekcyjnych z pomocy indywidualnej wg poniższego wycinku z protokołu.

„Analiza przedłożonych w toku audytu dokumentów oraz wypłat z funduszu dokonanych w ramach Pomocy Indywidualnej wykazała, iż nie wszystkie wydatki dokonywane były na cele określone w § 2 ust. 1 pkt. 11 rozporządzenia z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Powyższe dotyczy sfinansowania z funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych wydatków na zakup okularów. Na podstawie analizy dokumentów źródłowych Spółki ustalono, iż w badanym okresie 14 pracowników wystąpiło o przyznanie bezzwrotnej pomocy z ZFRON w związku z poniesieniem kosztów zakupu okularów. Analiza „wniosków o udzielenie pomocy finansowej z Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych” złożonych na dofinansowanie zakupu okularów i orzeczeń o stopniu niepełnosprawności wykazała, iż tylko 2 pracowników posiadało orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wydane z uwagi na niepełnosprawność o symbolu 04-O tj. choroby narządu wzroku.[…]”
„Ww. wydatki na kwotę xx zł dokonane na zakup okularów dotyczyły pracowników posiadających orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym o symbolu 02-P, 03-L, 05-R, 07-S, 10-N oznaczające odpowiednio choroby psychiczne, zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, upośledzenie narządu ruchu, choroby układu oddechowego i krążenia, choroby neurologiczne, nie zawierają się w klasyfikacji wydatku funduszu rehabilitacji określonego w § 2 ust. 1 pkt 11 lit.c rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, tj. zakup indywidualnego sprzętu rehabilitacyjnego, wyrobów medycznych w tym przedmiotów ortopedycznych (…) niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych. Wydatki finansowane z funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych muszą być ściśle związane ze zmniejszeniem lub eliminowaniem ograniczeń zawodowych wynikających z niepełnosprawności danej osoby, czy też grupy osób. Wydatki ponoszone z tego funduszu powinny przyczyniać się do zmniejszenia ograniczeń zawodowych lub służyć rehabilitacji konkretnych osób niepełnosprawnych lub ułatwić wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, czego nie można przypisać okularom korekcyjnym zakupionym dla pracowników niepełnosprawnych z upośledzeniem innym niż narządu wzroku.”

Tak samo zostały zakwestionowane leki dla pracowników, którzy na orzeczeniu mieli wskazany tylko kod 05-R a leki były związane z ich chorobami współistniejącymi.

5. Kwestionowane są w ramach IPR – wydatki na dojazdy do pracy i z pracy – które zdaniem Komisji ds.IPR są zasadne i zmniejszają ograniczenia zawodowe.
6. W ramach IPR – jako firma sfinansowaliśmy osobie z wadą słuchu dostosowany telefon oraz laptop z cichszym wentylatorem – niestety KAS – poważył te wydatki i wystąpił do US o anulowanie wydanych Nam w 2020 roku zaświadczeń o pomocy de minimis.
7. Kwestionują wydatki z pomocy indywidualnej kiedy brak jest np. aneksu do regulaminu zfron o zwiększeniu ryczałtu (było to w okresie trwającej epidemii covid).

8. Coraz częściej, po przeprowadzonych przez KAS audytach, dochodzi do kuriozalnych, a przede wszystkim – w mojej ocenie – niezgodnych z obowiązującymi przepisami, sytuacji.
Organy udzielające pomocy – przede wszystkim urzędy skarbowe, które wydały kilka lat temu zaświadczenie o pomocy de minimis na wydatek dokonany z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych z puli ogólnej czy z puli indywidualnych programów rehabilitacji, po otrzymaniu kopii sprawozdania z audytu KAS – przesyłają beneficjentowi „skorygowane” do zera zaświadczenia o pomocy de minimis. Słyszę od pracodawców wyjaśnienia – bo KAS negatywnie ocenił dokonany wydatek, bo Pani z PFRON-u uważa, że takiego wydatku nie można było dokonać z ZFRON. W mojej ocenie takie postępowanie to pogwałcenie konstytucyjnej zasady ochrony zaufania obywateli do państwa i do stanowionego przez nie prawa, wywiedzionej z zasady demokratycznego państwa prawa (art. 2 Konstytucji RP). Nie może tak być, że pracodawcy po kilku latach muszą przez to zwracać środki do PFRON i być jeszcze karani 30%. Państwo potwierdziło zgodność z prawem dokonanego wydatku, a teraz to samo Państwo stwierdza niezgodność z prawem tego samego wydatku, co powoduje powstanie obowiązku wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Z góry bardzo dziękuję za sprawdzenie czy faktycznie KAS dostał w/w wytyczne od PFRON czy jednak każdy KAS w Polsce – w różny sposób interpretuje przepisy dot. zfron w szczególności w zakresie wydatków.
Łączę wyrazy szacunku
Edyta Sieradzka
Ekspert FPP ds. zatrudniania osób z niepełnosprawnościami w Polsce