PYTANIE – Kiedy orzeczenie staje się “ostatecznym” biorąc pod uwagę art. 23 ustawy z 9 marca br. wydłużającej ważność orzeczeń, których termin kończył się do 5.08.2023 r. Wiemy po 6.08.2023 r. kiedy orzeczenia się kończą jako pracodawca nie możemy już wydłużyć ważności orzeczeń.

ODPOWIEDŹ

Szanowni Państwo – dziękuję za przesłane Wasze opinie – z którymi bardzo chciałabym się zgodzić i biorąc pod uwagę ustawę o rehabilitacji de facto tak jest, jednakże biorąc pod uwagę artykuł 15h tzw. ustawy covidowej, który posługiwał się pojęciem „wydanie nowego orzeczenia”, a natomiast teraz art. 23 ustawy z dnia 9 marca 2023 r., posługuje się pojęciem „wydanie nowego ostatecznego orzeczenia” – niestety nie mogę, biorąc pod uwagę również wytyczne PFRON i BON.

Należy wskazać, iż pojęcie „wydania nowego orzeczenia” oznacza co do zasady, że momentem uzyskania „nowego orzeczenia” jest uprawomocnienie się nowego orzeczenia, natomiast pojęcie „wydanie nowego ostatecznego orzeczenia” jest definiowane przez organy administracji – jako decyzja ostateczna, czyli orzeczenie, od którego nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji (por. art. 16 § 1 k.p.a.). 

[§ 1. Decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczególnych.]

Oznacza to, że wracamy do sytuacji przed covidem tj. przed 8.03.2020 r. (przed wejściem w życie przepisu 15 h tzw. ustawy covidowej) czyli, do sytuacji gdy wydanie decyzji przez Wojewódzki Zespół np. utrzymujące w mocy orzeczenie Powiatowego Zespołu (niekorzystne dla Waszych pracowników) powodowało, że ono stawało się ostateczne, pomimo odwołania do sądu, do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez sąd (gdyż orzeczenie w administracyjnym toku instancji stawało się ostateczne, gdyż nie służyło od niego właśnie odwołanie w administracyjnym toku instancji).

W takich wypadkach, gdy po wejściu w życie nowych przepisów ustawy z 9 marca 2023 r., mamy pojęcie „nowe ostateczne orzeczenie” powstało niebezpieczeństwo sytuacji, gdy pomimo tego, że nowe orzeczenie nie stało się jeszcze prawomocne, to orzeczenie dotychczasowe utraci swoją ważność z uwagi na to, że to nowe orzeczenie stało się ostateczne (czyli takie od którego nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji, zaś sprawa trwa dalej z uwagi na odwołanie do sądu, które to odwołanie do sądu nie jest już odwołaniem we wspomnianym powyżej administracyjnym toku instancji).

Oczywiście kiedy pracownik odwoła się do Sądu i Sąd przywróci mu stopień niepełnosprawności, Państwo powinniście wziąć pod uwagę również Wyrok Sądu – bo to będzie już prawomocne jego orzeczenie na podstawie wydanego Wyroku – ale wsteczne zaliczenie np. do umiarkowanego stopnia zamiast lekkiego –  będzie odbywało się u Państwa poprzez niestety korekty dokumentów złożonych w PFRON, gdyż od dnia wydania orzeczenia przez Wojewódzki Zespół np. utrzymujące w mocy orzeczenie Powiatowego Zespołu (niekorzystne dla Waszych pracowników) – musieliście już tego pracownika zaliczyć np. stopnia lekkiego bo to jego orzeczenie w rozumieniu k.p.a. było już ostateczne.

W świetle dotychczasowych wyjaśnień Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych jako nowe wydane orzeczenie przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności należy rozumieć orzeczenie ostateczne, czyli co do zasady orzeczenie, co do którego upłynął 14 dniowy termin do wniesienia odwołania do Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności albo orzeczenie, w stosunku do którego osoba zrzekła się prawa do wniesienia odwołania. Orzeczenia wydane przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności są orzeczeniami ostatecznymi na podstawie art. 16 k.p.a.

Pozdrawiam Państwa serdecznie

Edyta Sieradzka