Pytanie: Jak pracodawca powinien postąpić w okresie oczekiwania na wynik z odwołania od orzeczenia obniżającego stopień niepełnosprawności patrząc na normy czasu pracownika niepełnosprawnego.

Jestem Pracodawcą ON. Nasz pracownik legitymujący się do tej pory tj. do 30.06.2023 roku orzeczeniem w stopniu umiarkowanym, w czerwcu 2023 wystąpił o wydanie nowego orzeczenia. Z nowego orzeczenia, które wpłynęło w zakładzie 10 lipca br. wynika, że legitymuje się on od 1 lipca 2023 roku lekkim stopniem niepełnosprawności. Pracownik jednak poinformował pracodawcę o wniesieniu odwołania od tego orzeczenia. Moje pytanie jest następujące – jakie obowiązują go normy czasu pracy po 1 lipca 2023 roku?

Zgodnie z wytycznymi PFRON i BON – w przypadku złożenia odwołana od orzeczenia do Wojewódzkiego Zespołu, do zakończenia postępowania odwoławczego, tj. do dnia uprawomocnienia się orzeczenia, pracownika obowiązują obniżone normy czasu pracy (dobowa i tygodniowa). Po tym okresie będą one uzależnione od wyniku z odwołania.

Biorąc pod uwagę art. 15 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, czas pracy pracownika z niepełnosprawnością, nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, a w przypadku zaliczenia go do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności – 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Bez względu na stopień niepełnosprawności nie może on pracować w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.

Zgodnie natomiast z art. 16 ust. 1 w/w ustawy przepisu dotyczącego szczególnych norm czasu pracy oraz zakazu pracy w porze nocnej i nadgodzinach nie stosuje się wobec zatrudnionego przy pilnowaniu, a także gdy, na wniosek niepełnosprawnego, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę. Koszty badań, o których mowa, ponosi pracodawca.

Zgodnie z art. 2a ust. 2 ustawy o rehabilitacji, w przypadku przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia, jeżeli z orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna, a wniosek o wydanie orzeczenia został złożony nie później niż w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność. Jednak pracownik z pytania odwołał się od nowej decyzji orzekającej niepełnosprawność w stopniu lekkim.

Gdyby pracownik z pytania nie złożył wniosku o nowe orzeczenie to na podstawie art. 23 (przepisy przejściowe) to jego orzeczenie w stopniu umiarkowanym zachowałoby ważność do 30.09.2024 roku. Skoro jednak to uczynił, wiąże go treść nowej decyzji w omawianej sprawie. Wątpliwość budzi przy tym ta część hipotezy, która stanowi o granicy czasowej stosowania dotychczasowych rozwiązań. Czy chodzi jedynie o techniczną czynność wydania orzeczenia? Nie, taki dokument musi posiadać moc wiążącą (musi być prawomocny i ostateczny). Dopiero od tego momentu jest uznawany za “nowe orzeczenie”.

Jak czytamy w niniejszym dokumencie: “(…) jako nowe wydane orzeczenie przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności należy rozumieć orzeczenie ostateczne, czyli co do zasady orzeczenie, co do którego upłynął 14-dniowy termin do wniesienia odwołania do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności albo orzeczenie, w stosunku do którego osoba zrzekła się prawa do wniesienia odwołania. Orzeczenia wydane przez wojewódzki zespół są orzeczeniami ostatecznymi na podstawie art. 16 K.p.a. Orzeczenia, w stosunku do którego zostało wniesione odwołanie nie jest orzeczeniem ostatecznym, tym samym nie określa statusu osoby niepełnosprawnej. Do czasu zakończenia postępowania odwoławczego i uostatecznienia się orzeczenia nie ulega zatem przerwaniu ważność orzeczenia przedłużonego na podstawie art. 23 (przepisów przejściowych), czyli na podstawie dotychczasowego orzeczenia osoba nadal powinna być uznawana za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. (…)”.

Opracowanie: Edyta Sieradzka – 31.07.2023 rok